Veri tabanı kavramı en basit hali ile birbirleriyle ilişkili olan bilgi ve kayıtların toplandığı bir bütün, alan anlamına gelir. Büyük miktarla da ki verileri depolayarak kullanacağımız zaman eleyip bize verebilecek türde yazılımlar sayesinde günlük hayatımızda işleri kolaylaştırmaktadır.
Tüm firmalar, iş yerleri kurumsal veya bireysel anlamda aklımıza gelebilecek her türlü kuruluş veri tabanına ihtiyaç duyar. Gerek müşteri bilgileri gerek çalışan bilgileri gerek ürün bilgileri olsun hepsinin bu verileri depolayabilecek bir alana ihtiyacı vardır. Veritabanları da bu ihtiyacın karşılanmasın da merkez konumdadır.
Veritabanı Çeşitleri Nelerdir?
Veri tabanı uygulamaları da kendi arasında ihtiyaçlara göre gruplandırılmıştır. Bu anlamda yapısal olarak 3 çeşit veritabanı bulunmaktadır. Bunlar; düz dosya, ilişkisel ve hiyerarşik veritabanı olarak isimlendirilmiştir.
Şimdi her birinin ne olduğuna ayrı ayrı bakalım.
Düz Dosya Veritabanı
İngilizcesi Flat File Database olarak ifade edilen veritabanı türüdür. Bu veri tabanı tek tablodan oluşmaktadır. Bütün veriler böylelikle tek tablo üzerinde tutulmuş olurlar. Tablo sayısı böyle olunca da sütun sayılarının çok fazla sayıda olması ve aynı verinin tutulan birçok kayıtta tekerrür edilmesi zorunlu olur.
Bu veritabanında tüm veriler bellek sistemi üzerine alınmaktadır bu bellek üzerinden de sorgular çalıştırılır. Tabloda kayıt sayısı çok yüksek ise özellikle performans konusunda ciddi sorunlar yaşanabilir.
Bu veritabanında dosyalar, binary yada text (metin) dosyası olarak kayıt edilebilir. Aşağıda bir flat file database örneğini resim olarak inceleyebilirsiniz:
İlişkisel Veritabanı
İngilizce karşılığı Relational Database olan veritabanı türüdür. Bu veritabanı 1970 yılında Edgar Frank Codd tarafından önerilmiş ve günümüzde kullanılır hale gelmiştir. Bu veritabanı türü daha çok organizasyon ilişkisinde bir türdür. Genelde çok sayıda tablo bulunur bu tablolar diğer başka tablolar ile belirli kriterlere/alanlara göre ilişkilendirilir. Tabloları bir mantıksal ilişki içerisinde tutulmaktadır.
En önemli özelliklerinden bir tanesi başka tablolardan, sorgulardan elde edilecek olan çıktıları birleştirmenin mümkün olmasıdır. Bir satış danışmanının prime hak kazanıp kazanmadığını sorgulamak amacıyla başka bir kümedeki sözleşme bilgileri ile birleştirme uygulayabiliriz. Bu gibi kolaylıkları sayesinde veritabanlarının yapısal düzenlemeleri sağlayabilir. Doğru ve etkin bir kullanım ve depolama imkanını bizlere sunar.
İlişkisel veritabanına ait bir örneği aşağıdaki resimden inceleyebilirsiniz.
Bu veritabanı türüne Access, DB2, Informix, Interbase, MySQL, Oracle, SQL Server, Sybase örnek olarak verilebilir.
Bunlardan birkaç tanesibi birlikte incelemeye çalışalım:
MsSQL: Bu tür microsoft firmasına ait, onların oluşturup geliştirdiği bir veritabanı çeşididir. Genellikle MySQL ile karıştırılmaktadır. Bunların tamamen farklı türler olduklarını unutmamanız önemlidir. En absit örneği ile hepimizin belki de en çok kullandığı bir tür olan MySQL açık kaynak kodlu bir yazılım iken MsSQL bu şekilde değildir. Dolayısı ile maliyetleri çok daha yüksektir.
Web programcısı olarak bir web sitesi yazılımı projeniz için bu veritabanı türünü seçerseniz aracı bir programa ihtiyacınız olacaktır. SQL Server isimli bu aracı yazılım ile projenizin veritabanını oluşturabilir ve geliştirebilirsiniz.
MySQL: Webmaster forumu olduğumuz düşünülürse en çok kullandığımız, hepimizin en çok ismini duyduğu veritabanı türü olduğunu söylemek yanlış olmaz. Veritabanı oluşturmak, tanımlamak, kullanmak, değişim sağlamak aklınıza gelebilecek veritabanı işlemlerinin hepsini sağlayabilmek amacıyla tasarlanmış olan sistemdir. Çifte lisanslı bir yazılımdır, gpl ismi verilen genel kamu lisansı ile özgür bir şekilde kullanabileceğiniz gibi bazı kısıtlanan alanlarda kullanımı için başka bir lisansa ihtiyacınız olacaktır.
Bu yazılımda işlerimizi SQL ismi verilen veritabanına erişip, değişiklikler, silmeler, yönetim gibi her işlemi yapabileceğimiz bir dil ile sağlıyoruz.
Birçok işletim sisteminde kullanabilmemiz mümkündür. Windows, unix, os/2 bunlardan bazılarıdır. En yüksek verimi linux işletim sistemlerinde almamız mümkündür.
Oracle: Bu veritabanı ismini bir yazılım şirketinden almaktadır. 1977 yılı kalifornia kuruluşlu olan oracle şirketi bugüne kadar bir çok başarılara imza atmış bir şirkettir. Bu veritabanıda bunun kanıtıdır. Ayrıca java dilinin mimarı yine bu şirkettir.
Oracle veritabanı dünyada en çok kullanılan veritabanlarından bir tanesidir. Geliştirmeler ve müdahaleler için Oracle Apex gibi araçlar ile işlerimizi kolaylaştırabilmekteyiz. Genellikle devasa boyutlu projeler için oracle tercih edilmektedir.
Hiyerarşik Veritabanı
İngilizcesi Hierarchical Database olarak ifade edilen bu veritabanı türü özellikle eski dönemlerde kullanılan bir veritabanı çeşididir. Bir ağaç yapısına sahip olması nedeniyle hiyerarşik olarak adlandırılmıştır. Ağaç yapısı şekilnde olan bu veritabanında bir merkezden başlayan hiyerarşik yapı bir çok alt kırılımlar ile sayısını artırır. Sayı arttıkça da ciddi miktarda problemler bizi karşılar.
Alt gruplar, kırılımlar arttıkça da tablolar bir yerden sonra yönetilemez hale geleceklerdir. Bu veritabanına en güzel örneği bilgisayarımızın regedit ekranını verebiliriz. Regedit ekranında tek emrekzden başlayan yapı zamanla bir çok alt klasöre ayrılacaktır. Böylelikle tıpkı anlattığımız veritabanı türünde olduğu gibi bir hiyerarşik yapı oluşmuş olacaktır.
Aşağıda bu yapıya örnek olabilecek bir görsel paylaşıyorum:
