NOT: KONU DETAYLI YAZILMIŞ, UZUN METİNDİR. ÖZETİ YOKTUR.
Merhaba, yakın süreçte başlayan piyasa düşüşün asıl finaline bugün itibariyle şahit olduk. Pek çok düşüş gördüm, fakat bunun farklı olduğunu ve bıraktığı etkiyi biraza makale tarzı biraz da kendi üslubumda yazmak istedim. Ön bilgilerin ardımdan süreci sırasıyla ele alalım.
Ön Bilgi: Sürecin baş kahramanı UST-LUNA Coin- Terra Ağı'nı konuyla alakalı kısımlarını bahsedelim. UST Terra ağında algoritmik stabil coindir. USDT-USDC den farkı şudur. Arkasında teminat gösterilen bir coin-token-tahvil gibi değerlemeler yok. Aslında sabitleyici görevi görüyor. Amaç Terra ağında LUNA fiyatını korumak diyebilirim. Sistem şöyle işliyor:
"UST almak isteyen, LUNA’sını gönderiyor. 100 dolar tutarında LUNA mı gönderildi, karşılığında 100 UST basılıyor ve alınan LUNA da yakılıyor. Yarın öbür gün, UST’nizi bozdurmak mı istiyorsunuz? 100 dolar tutarında LUNA basılıyor ve gönderdiğiniz UST yakılıyor."
Şimdi şu terimleri bilelim:
Peg: 1 Dolara sabitlenmesi
Depeg: 1 Doların altına veya üstüne sarkması
Repeg: 1 Dolardan sapınca, tekrardan 1 Dolara gelmesi
LUNA-UST birbirine dengeli şekilde bağlı olduğu için fiyat verimsizliklerinde arbitraj farkı yaşanabilir. Arbitraj girdiğinde UST peg bozulduğu için sistem Repeg için arbitraj kovalayanlara teşvik ediyor. Şunu vaat ediyor:
UST fiyatının şu anda 1,01 USD olduğunu hayal edin. Kullanıcılar daha sonra Terra Station’ın takas özelliğini kullanabilir ve 1 USD değerindeki LUNA’yı 1 UST karşılığında takas edebilir. Piyasa 1 USD Luna yakar ve 1 UST üretir. Kullanıcılar daha sonra 1 UST’lerini 1,01 USD’ye satabilirler, bu süreçte 0,01 USD kar elde ederler.
Şimdi tam tersini hayal edin: UST 0,99 USD’den işlem görüyor. Kullanıcılar tam tersini yapabilir 1 UST’yi 1 USD Luna ile takas edebilir. Takas 1 UST yakar ve 1 USD Luna basar, kullanıcılar takastan 0.01 UST kâr eder.
Sabitleme arasındaki fark ne kadar büyükse, arbitraj o kadar karlı olur. Teoride, sabitleyici kaybolursa ve UST’nin fiyatı 1 USD’nin altına düşerse, kullanıcılar LUNA için UST’yi yakabilir ve daha yüksek bir kârla satabilir.
İşte bu çözüm ve ölçeklendirmeler, olayların patlamasının kaynağıdır. Peki süreç nasıl başladı ve bitti hadi başlayalım:
1) Arbitraj botlarının istilası
UST yukarıda anlattığım işleyişiyle birlikte borsalarda fiyat sapmalarıyla arbitrajcılar yoğun bir şekilde alım-satım fırsatı kovalamaya başladı. Ne dedik. UST 1 dolardan yüksekse düşürülmesi için LUNA satılıyor ve satılan rakam kadar arzdan LUNA yakılıyor ve aynı değerde UST basılıyor. UST 1 altına düştüğünde tam tersi UST satılır ve 1 USD değeri üzerinden UST satılıyor ve 1 USD değerinden LUNA basılıyor.
Özetle amaç UST pegini sağlamak, buda LUNA'ya bağlı oluyor. UST pegi sağlamak için LUNA fiyatı çok daha önemli rol oynuyor diyebiliriz. Ee peki diyelim olası market dumpında LUNA'nın sert düşüşü yaşansa, ona ne çare bulacaklar? "UST’nin stabilliği 2 defa ciddi şekilde bozuldu. İlki Mayıs çöküşünde Luna’nın fiyatının düşmesi, ikincisi ise Sifu istismarı konusu sebebiyle gelen güvensizlik. Bu iki peg bozulması sorununda da Terra ekibi direkt müdahele ile çözüm getirdi. " LUNA'nın yükselişi ile süreç UST arzının artması şeklinde gidiyordu. Ayrıca bir stabilcoin'e veren %20 APY ile finans dünyasında dolar bazlı bir değere en yüksek faiz getirisi sunan Anchor Protocol Terra ağında bir defi çözümüydü. Bu platforma ilginin yoğun olması, UST basılmasına ve arzın artmasına neden oldu. Bu da LUNA-UST değer dengesinin bozulmasının çok kolay bozulmasına neden olacaktı. Hem de belki çok sürmeden...
2) Sistemin affalmaya başlaması ve eleştirilerin artması
UST arzı artması ile depeg yaşanması iyiden iyiye artıyor fakat arbitrajcılar işi çözüyordu. Aynı şekilde arzı düzenli yakılmaya devam edilen LUNA da bunu fiyata istikrarlı yansıtıyordu ama teminata bağlı olmayan bir stabil coin çözümü gerçekten çok riskliydi. 2022 yılı başından itibaren BTC 48K dan başlayan bir düşüş süreci yaşarken Terra ağının cazip faizleri nakitte bekleyenler için cazip bir yatırım haline gelmişti. BTC düşerken UST faiz yatırımları ile ağa olan ilgi artmış Anchor Protokola toplam kitlenen token değerleri yükselişini iyice arttırdı. Anchor tek başına ağın %90 dominansını sağlıyordu.
Ütopik faiz kazançları ve market düşerken LUNA'nın yükselişi, ponzi yapısına benzediği tartışmalarını başlatmıştı. BTC Şubat ortasında bir yükselişe başladı bu seferda LUNA düşüşe geçip, Terra kiltli token değeri azalınca stabiller buradan coinlere aktı denilerekten ponzi tartışmaları iyice artmaya başladı. Rusya-Ukrayna savaşının patlak vermesi, Rusya swift yerine kripto ile para transferleri yapıyor haberleri, Rus merkezli Waves coinin yükselişine neden oldu diye sosyal medyada epey paylaşıldı. Halbuki Waves kendi ağının stabil coini olan USDN yi UST ye benzer şekilde arzı artırarak dolaşımdaki stabil coini parlattı. Bunla Rusya fonlanıyor derken aslında faiz getirisiyle Luna abisine benzer işler yapıyordu. Sonrası onun da malum zaten...
3) Bitcoin alım hamlesi, Do Kwon'un sahneye çıkışı
LUNA ponzi tartışmaları sürerken Terra ağı destekçisi ve yatırımcısı olan Luna Foundation Guard (kendi vakıfları) UST'ye rezervlerine teminat sağlamak için 1 Milyar Dolar değerinde Bitcoin alım fonu oluşturduğunu duyurdu.
https://www.bitcoinsistemi.com/terra...onu-olusturdu/
olası peg bozulması durumu için yeni bir içerden müdahale ponzi söylemlerinin üstüne bir de merkezi yakıştırmasına sebebiyet olabilirdi. Bu yapılan hamle gerçekten geçerli bir çözüm olabilirdi. Yapılacak en mantıklı hareket olarak da düşünüyorum. Çünkü bir coin rezerv korumak için kendi ağından ya da merkezi bir yapıdan taraf olsalar pozitif etkisinin pek olmayacağını kabullenmişlerdi. Coinlerin tanrısı, en sağlam likitidesi olan coin Bitcoindir. En sağlam referansdı bu. Ayrıca ağın hacmi artacaktı, yeni kullanıcılar kazanabilecekti. Bu fon için haberde bir yatırım turu yapıldığı belirtilmiş. 3-4 capitalle işbirliği yapıldı. Burayla ilgili yazının devamında kriptonun kirli yüzünü gördüğümüz sahneler gelecek, geri döneceğim buraya... Haber yeniden LUNA yı fiyatladı, olum etki gördü. Terra CEO'su Do Kwon sosyal medyada yeni alımlara devam edeceğini 3-5 belki 10 milyar dolara kadar BTC alımı gerçekleştirebileceğini söyledi. Çeşitli twetlerle egolu söylemlerde bulundu. Egolu tavırları dikkat çekti, kripto topluluğu tarafından hoş karşılanmadı.
https://www.msn.com/tr-tr/haber/dige...nanceShimLayer
https://www.coinkolik.com/do-kwon-te...igini-soyledi/
Bana nedense Elon Musk özentisi gibiymiş geldi. Şu süreçte çok ilginç polemiğe girdi.
https://twitter.com/AlgodTrading/sta...03705939423234
Twitter globalde popüler olan Algod "bahse girelim LUNA seneye bu rakamlarda olmayacak. Kullanıcılar satıp gider burayı dedi. Ağın hacmi de boş projeler çok var. Kim geliyor" diyip 1 Milyon değerinde bahis teklif ediyor. "Katılacak cesaretli biri var mı diyip" 2 kere do kwonu etiketliyor ve ufak iddalaşmalarla 22 milyon'a kadar rakam çıkarttılar. Kripto topluluğunda güvenilir ile tanınan Cobieye escrow olması teklif edildi. Coobie cüzdan adresini açıkca atıyor Ve çoğunluk kabullü multisihgcüzdana daha sonra aktarım yayapacağını iletti. Mart 2023 de hesaplaşcağız diyip olayı uzatmadan tartışmayı bitirdiler.
https://uzmancoin.com/terra-luna-kur...diasina-girdi/
https://www.coinkolik.com/do-kwon-te...igini-soyledi/
4) Çöküşün başlaması, sona doğru...
Do Kwon 1 Nisan'da şöyle bir açıklama da bulundu
https://www.kriptopiyasasi.com/terra...ine-ne-olacak/
https://kriptoparahaber.com/aman-dik...hedefi-buymus/
Fudlama girişimi olarak değerlendirdi ve epey tepki aldı. Ayrıca sonrasında 1 nisan şakası yaptığını söylese de herkese sallaması çok saçma ve gereksiz hareketti. 1 hafta öncesinde de DAI ye laf çakıyor.
https://twitter.com/stablekwon/statu...94471873081352
Kendini piyasanın kralı gibiymiş takılması koca piyasanın sonunu getirdi diyebilirim. Kendince piyasayı boğa havasına sokmaya çalıştı ama Luna her Bitcoin alma haberini verdikten sonra piyasa iştahlanmadı ve 48K üstüne atmasına market asıl gücü müsade etmedi. Bu alınan bitcoinler UST teminatı karşılığı verildi. Bu paralar şahsının değil ağı kullanan herkesin malıydı. UST rezervlerini koruma amacı ile alınan Bitcoinler çeşitli vadeli işlemlerde kaybedildiği iddaa ediliyor. Şunu da belirteyim kapitallerden alınan bitcoinlere teminat verilen UST ler Anchor poolarına kitli faiz getirisi sağlanan arzdandı. Yani merkez bankasının ihtiyaç akçesi fonunun verilmesi şeklinde yorumlayabilirsiniz. UST-LUNA dengesi bozulmaya başlayınca UST depeg yaptı ve sert şekilde hareketlere başladı. Gelelim asıl kırılma noktasına... Cardona geliştiricisi Charles Hoskinson LUNA-UST olayı ile ilgili paylaştığı bilgiler işi gün yüzüne çıkardı.
"Gemini’den 100.000 Bitcoin ödünç aldığını iddia eden Anna adlı bir kişi tarafından Hoskinson’a gönderilen bir mesaja göre, plan kripto yatırım yönetimi firmaları Blackrock ve Citadel’i içeriyordu. Bu firmaların toplam tutarı aldıktan sonra 25.000 Bitcoin’i UST’ye çevirmeleri gerekiyordu.
Daha sonra UST için büyük miktarda BTC satmak istediklerini söyleyerek Do Kwon ile iletişime geçtiler. Çok sayıda BTC’yi indirimli bir fiyata satmayı teklif ettikleri iddia edildi ve ikincisi kabul etti. Ne yazık ki, bu UST’nin likiditesinin azalmasına neden oldu.
Bu olduğunda, Blackrock ve Citadel’in iddiaya göre tüm bitcoinleri ve UST’yi terk ettiği, büyük bir kaymaya neden olduğu ve her iki varlığın da tasfiyeye zorlandığı iddia edildi.
“Blackrock ve Citadel artık krediyi geri ödemek ve aradaki farkı cebe indirmek için BTC’yi ucuza geri alabilir. Bu arada, milyarlarca long ve Bitcoin VaR silindi.” mesaj okur.
Öte yandan Do Kwon, şimdi UST’nin pegging kurtarma planının ayrıntıları hakkında konuştu. Bir dizi tweet’te “temel havuzu 50M’den 100M SDR’ye yükseltmeyi ve PoolRecoveryBlock”u 36’dan 18’e düşürmeyi önerdi. Sonuç olarak, darphane kapasitesi 293 milyon dolardan “1200 milyon dolara” çıkacak.
Kwon ayrıca bu fikirle de-pegging’in olası nedeni hakkında fikrini verdi. Stabilcoin’in fiyat istikrar mekanizmasının UST’nin toplam arzının %10’unu emdiğini ve aynı anda büyük miktarlarda stabilcoin almanın maliyetinin “zincir içi takas yayılmasını %40’a uzattığını” iddia ediyor."
Bakın bu bir iddaa ama kaynağı sağlam ve olası bir durum. Bu yapılmış en büyük hata olarak kabul ediyorum. Blackrock ismini bilmeyenler araştırırsa ne demek istediğimi anlayacaklar. Yapılan bu hamle artık işi kontrolden çıkardı. UST depeg dumpları ve toparlanmama evresi başladı.
Süreçte yapılan hata zincirlerini özetleyen 9 Mayısta yazılmış flood:
-- Curve UST havuzlarından önce 150 sonra 100 milyon dolarlık çekimler oldu.
- İlk çekim işleminden hemen sonra 85 milyon dolarlık UST satıldı.
- Binance da ve merkeziyetsiz borsalarda ETH karşılığı yüklü miktarda UST satıldı, neredeyse 300 milyon dolar.
- UST değeri düşünce bazı adreslerden yüklü alımlar oldu (satış ve alışlar arasında zamanlama ve işlemlerin belirli adreslerde yoğunlaşması insider durumunu gündeme getirdi), sadece bir tartışma,
- Curve UST havuzlarından yüklü çekim yapan Terra geliştiricisi Terraform Labs, gelecek hafta 4 farklı havuza yatırmak için çekim işlemi yaptık dedi.
- Satış dalgasıyla Anchor üzerinde toplam UST deposit miktarı 3 milyar dolardan fazla düştü.
- Tüm bu süreçte UST pegi 0.94 seviyelerine kadar düştü, yapılan açıklamalarla 0.98 seviyelerine kadar çıktı.
- Algoritmik stabil kripto para UST’nin değeri LUNA’ya önemli ölçüde bağlı,
- Sistem algoritmik olarak LUNA ve UST arasındaki arbitraj fırsatlarına dayalı teşviklerle oluşan arz ve talebin UST’yi 1 USD’de endekslemesi üzerine çalışıyor.
- Burada peg in tutmaması için LUNA piyasa değeri ve UST piyasa değeri ve LUNA talebinin düşmesi olumsuz market koşulları gibi çok sayıda risk var.
- Bu riskleri elimine etmek için Luna Foundation Guard kuruldu ve UST peg ini korumak için farklı kripto varlıklardan oluşan rezervler oluşturuyor.
- Şu an bu rezervlerde AVAX ve BTC var.
- BTC oranı 3.5 milyar dolara kadar çıkmıştı.
- LUNA daki sert düşüş ve piyasadaki sert düşüşle ve UST tarafında farklı gelişmelerin tetiklediği satış dalgası ile UST peg i ciddi anlamda düştü 0.92 seviyelerine kadar.
- UST peg ini tutturmak için bugün ETH ve sonrasında rezervlerden yüklü BTC satışları geldi.
5) Final
UST stabil coin 1 USD değerine repeg yapılmazsa Terra ağı kapanacaktır. Anlık olarak LUNA 0.129$, UST 0.53$ değerinde. Vakıf fon toplayarak UST repeglemek için çabalıyor. Yani LUNA dan şu an için vazgeçilmiş durumda. LUNA'nın ağa hiç bir katkısı yok an itibariyle içi bomboş bir coindir. Kwon stabil coini yani UST'yi kurtarmaya çalışıyor Şu tweeti siyasi görüşü göz önünü almadan kwonun yaklaşımını anlamınız adına paylaşmak istiyorum:
https://twitter.com/TobbyKitty/statu...42783105761280
Vakıf fon bulamıyor, kapitaller USD enflasyonunun pik yaptığı süreçte kimse çıkarıp kuruş vermez kolay kolay ki markette yerlebir olmuş bir projeden o fonun geri geleceğine inanmıyorlar artık ki düşüşte bunlara fon sağlayanlar gemiyi ilk terk edip gidenler oldu.
Böyle zihniyetler kripto teknolojisinde yer aldığı sürece bunlar hep önümüze çıkacak maalesef. Bakın ne diyor bu arkadaş:
https://twitter.com/EncryptedPedro/s...31474237640706
https://twitter.com/dorukismen/statu...88393853067264
Do kwon en son böyle bir kurtarma paketi tweeti atmıştı, bu son sözleri oldu...
https://twitter.com/stablekwon/statu...GxpnDrrr7KfBCQ
Son olarakhttps://www.reddit.com/r/terraluna/ da yazılan mesajları gördüğümde kanım dondu gerçekten insanlar intihar etmek istiyorlar, çok büyük zararlar var. Sadece dün 1,23 Milyar USD'lik pozisyon lik edilmiş, ne kayıp ama. Merkezi borsalar çöktü, emir tahtaları boş geçti majör borsalar likitide sağlayamadı. Dün açtığım Bybit işleminde 2 kez stop-loss emrimi teğet geçti. Bazı borsalarda ADL den pozisyonlar kapatıldı. Bugün itibariyle yanlış bilmiyorsam Bybit, Huobi, Gate borsaları vadeli işlemleri kapadı. Bunlar sadece enkazda ulaşılabilen noktalar. Enkaz çok daha büyük ve uzun sürede toplanamayacak gibi. Terra ağında kitli diğer Majör coinler mevcut. 180 Milyon USD değerinde dün ETH varmış sanırım. Ayrıca AVAX-LUNA işbirliğiyle karşılıklı alımlar oldu. Karşılıklı bu arzlarda satılınca başka coinler etkilenmeye devam edecek. Ve en dehşet verici şey ise dün ağda 200 milyon usd değerinde UST ya da LUNA kaldığını dinledim bir videoda. O paraya sahip bir istismarcı ağı dakikada çökertir borsalarda listeliyken ve işlemler hala açıkken ağı kapatabilirdi. Bu da borsaların acımasızca kararlarına sebep olabilirdi ve çok çok daha acı senaryolarla yüzleşebilirdik...
Süreci detaylıca anlatmak adına önemli olduğunu düşündüğüm bilgileri derleyip kendimce kronolojik sıraya koyarak yazıya döktüm. Yazıların hepsi farklı kaynaklardan alıntıdır. Başta da belirttiğim gibi kendi üslubumla olayın ne denli büyük bir etkisi olduğunu ifade etmeye çalıştım. Bazı noktalarda öfkeme, duygularıma kapıldığım için yazım ve imla hataları yapmış olabilirim. Bunlar için de ayrıca özrümü iletiyorum. Yaşanan bu durum için hepimize geçmiş olsun diyorim ki kolay kolay geçmeyeceğini bile bile söylürum. Hiç bir şey için acele etmeyin, ucuz diyip lütfen ticari kaygılarınıza kapılmayın. Marketin olgunlaşmasını, oturmasını görmeden doğru strateji belirlemek gerçekten çok zor.
Sevgiler.
EK-1 - 13.05.2022
İddiaya göre Do Kwon çoktan kaçmış bile...
Merhaba, yakın süreçte başlayan piyasa düşüşün asıl finaline bugün itibariyle şahit olduk. Pek çok düşüş gördüm, fakat bunun farklı olduğunu ve bıraktığı etkiyi biraza makale tarzı biraz da kendi üslubumda yazmak istedim. Ön bilgilerin ardımdan süreci sırasıyla ele alalım.
Ön Bilgi: Sürecin baş kahramanı UST-LUNA Coin- Terra Ağı'nı konuyla alakalı kısımlarını bahsedelim. UST Terra ağında algoritmik stabil coindir. USDT-USDC den farkı şudur. Arkasında teminat gösterilen bir coin-token-tahvil gibi değerlemeler yok. Aslında sabitleyici görevi görüyor. Amaç Terra ağında LUNA fiyatını korumak diyebilirim. Sistem şöyle işliyor:
"UST almak isteyen, LUNA’sını gönderiyor. 100 dolar tutarında LUNA mı gönderildi, karşılığında 100 UST basılıyor ve alınan LUNA da yakılıyor. Yarın öbür gün, UST’nizi bozdurmak mı istiyorsunuz? 100 dolar tutarında LUNA basılıyor ve gönderdiğiniz UST yakılıyor."
Şimdi şu terimleri bilelim:
Peg: 1 Dolara sabitlenmesi
Depeg: 1 Doların altına veya üstüne sarkması
Repeg: 1 Dolardan sapınca, tekrardan 1 Dolara gelmesi
LUNA-UST birbirine dengeli şekilde bağlı olduğu için fiyat verimsizliklerinde arbitraj farkı yaşanabilir. Arbitraj girdiğinde UST peg bozulduğu için sistem Repeg için arbitraj kovalayanlara teşvik ediyor. Şunu vaat ediyor:
UST fiyatının şu anda 1,01 USD olduğunu hayal edin. Kullanıcılar daha sonra Terra Station’ın takas özelliğini kullanabilir ve 1 USD değerindeki LUNA’yı 1 UST karşılığında takas edebilir. Piyasa 1 USD Luna yakar ve 1 UST üretir. Kullanıcılar daha sonra 1 UST’lerini 1,01 USD’ye satabilirler, bu süreçte 0,01 USD kar elde ederler.
Şimdi tam tersini hayal edin: UST 0,99 USD’den işlem görüyor. Kullanıcılar tam tersini yapabilir 1 UST’yi 1 USD Luna ile takas edebilir. Takas 1 UST yakar ve 1 USD Luna basar, kullanıcılar takastan 0.01 UST kâr eder.
Sabitleme arasındaki fark ne kadar büyükse, arbitraj o kadar karlı olur. Teoride, sabitleyici kaybolursa ve UST’nin fiyatı 1 USD’nin altına düşerse, kullanıcılar LUNA için UST’yi yakabilir ve daha yüksek bir kârla satabilir.
İşte bu çözüm ve ölçeklendirmeler, olayların patlamasının kaynağıdır. Peki süreç nasıl başladı ve bitti hadi başlayalım:
1) Arbitraj botlarının istilası
UST yukarıda anlattığım işleyişiyle birlikte borsalarda fiyat sapmalarıyla arbitrajcılar yoğun bir şekilde alım-satım fırsatı kovalamaya başladı. Ne dedik. UST 1 dolardan yüksekse düşürülmesi için LUNA satılıyor ve satılan rakam kadar arzdan LUNA yakılıyor ve aynı değerde UST basılıyor. UST 1 altına düştüğünde tam tersi UST satılır ve 1 USD değeri üzerinden UST satılıyor ve 1 USD değerinden LUNA basılıyor.
Özetle amaç UST pegini sağlamak, buda LUNA'ya bağlı oluyor. UST pegi sağlamak için LUNA fiyatı çok daha önemli rol oynuyor diyebiliriz. Ee peki diyelim olası market dumpında LUNA'nın sert düşüşü yaşansa, ona ne çare bulacaklar? "UST’nin stabilliği 2 defa ciddi şekilde bozuldu. İlki Mayıs çöküşünde Luna’nın fiyatının düşmesi, ikincisi ise Sifu istismarı konusu sebebiyle gelen güvensizlik. Bu iki peg bozulması sorununda da Terra ekibi direkt müdahele ile çözüm getirdi. " LUNA'nın yükselişi ile süreç UST arzının artması şeklinde gidiyordu. Ayrıca bir stabilcoin'e veren %20 APY ile finans dünyasında dolar bazlı bir değere en yüksek faiz getirisi sunan Anchor Protocol Terra ağında bir defi çözümüydü. Bu platforma ilginin yoğun olması, UST basılmasına ve arzın artmasına neden oldu. Bu da LUNA-UST değer dengesinin bozulmasının çok kolay bozulmasına neden olacaktı. Hem de belki çok sürmeden...
2) Sistemin affalmaya başlaması ve eleştirilerin artması
UST arzı artması ile depeg yaşanması iyiden iyiye artıyor fakat arbitrajcılar işi çözüyordu. Aynı şekilde arzı düzenli yakılmaya devam edilen LUNA da bunu fiyata istikrarlı yansıtıyordu ama teminata bağlı olmayan bir stabil coin çözümü gerçekten çok riskliydi. 2022 yılı başından itibaren BTC 48K dan başlayan bir düşüş süreci yaşarken Terra ağının cazip faizleri nakitte bekleyenler için cazip bir yatırım haline gelmişti. BTC düşerken UST faiz yatırımları ile ağa olan ilgi artmış Anchor Protokola toplam kitlenen token değerleri yükselişini iyice arttırdı. Anchor tek başına ağın %90 dominansını sağlıyordu.
Ütopik faiz kazançları ve market düşerken LUNA'nın yükselişi, ponzi yapısına benzediği tartışmalarını başlatmıştı. BTC Şubat ortasında bir yükselişe başladı bu seferda LUNA düşüşe geçip, Terra kiltli token değeri azalınca stabiller buradan coinlere aktı denilerekten ponzi tartışmaları iyice artmaya başladı. Rusya-Ukrayna savaşının patlak vermesi, Rusya swift yerine kripto ile para transferleri yapıyor haberleri, Rus merkezli Waves coinin yükselişine neden oldu diye sosyal medyada epey paylaşıldı. Halbuki Waves kendi ağının stabil coini olan USDN yi UST ye benzer şekilde arzı artırarak dolaşımdaki stabil coini parlattı. Bunla Rusya fonlanıyor derken aslında faiz getirisiyle Luna abisine benzer işler yapıyordu. Sonrası onun da malum zaten...
3) Bitcoin alım hamlesi, Do Kwon'un sahneye çıkışı
LUNA ponzi tartışmaları sürerken Terra ağı destekçisi ve yatırımcısı olan Luna Foundation Guard (kendi vakıfları) UST'ye rezervlerine teminat sağlamak için 1 Milyar Dolar değerinde Bitcoin alım fonu oluşturduğunu duyurdu.
https://www.bitcoinsistemi.com/terra...onu-olusturdu/
olası peg bozulması durumu için yeni bir içerden müdahale ponzi söylemlerinin üstüne bir de merkezi yakıştırmasına sebebiyet olabilirdi. Bu yapılan hamle gerçekten geçerli bir çözüm olabilirdi. Yapılacak en mantıklı hareket olarak da düşünüyorum. Çünkü bir coin rezerv korumak için kendi ağından ya da merkezi bir yapıdan taraf olsalar pozitif etkisinin pek olmayacağını kabullenmişlerdi. Coinlerin tanrısı, en sağlam likitidesi olan coin Bitcoindir. En sağlam referansdı bu. Ayrıca ağın hacmi artacaktı, yeni kullanıcılar kazanabilecekti. Bu fon için haberde bir yatırım turu yapıldığı belirtilmiş. 3-4 capitalle işbirliği yapıldı. Burayla ilgili yazının devamında kriptonun kirli yüzünü gördüğümüz sahneler gelecek, geri döneceğim buraya... Haber yeniden LUNA yı fiyatladı, olum etki gördü. Terra CEO'su Do Kwon sosyal medyada yeni alımlara devam edeceğini 3-5 belki 10 milyar dolara kadar BTC alımı gerçekleştirebileceğini söyledi. Çeşitli twetlerle egolu söylemlerde bulundu. Egolu tavırları dikkat çekti, kripto topluluğu tarafından hoş karşılanmadı.
https://www.msn.com/tr-tr/haber/dige...nanceShimLayer
https://www.coinkolik.com/do-kwon-te...igini-soyledi/
Bana nedense Elon Musk özentisi gibiymiş geldi. Şu süreçte çok ilginç polemiğe girdi.
https://twitter.com/AlgodTrading/sta...03705939423234
Twitter globalde popüler olan Algod "bahse girelim LUNA seneye bu rakamlarda olmayacak. Kullanıcılar satıp gider burayı dedi. Ağın hacmi de boş projeler çok var. Kim geliyor" diyip 1 Milyon değerinde bahis teklif ediyor. "Katılacak cesaretli biri var mı diyip" 2 kere do kwonu etiketliyor ve ufak iddalaşmalarla 22 milyon'a kadar rakam çıkarttılar. Kripto topluluğunda güvenilir ile tanınan Cobieye escrow olması teklif edildi. Coobie cüzdan adresini açıkca atıyor Ve çoğunluk kabullü multisihgcüzdana daha sonra aktarım yayapacağını iletti. Mart 2023 de hesaplaşcağız diyip olayı uzatmadan tartışmayı bitirdiler.
https://uzmancoin.com/terra-luna-kur...diasina-girdi/
https://www.coinkolik.com/do-kwon-te...igini-soyledi/
4) Çöküşün başlaması, sona doğru...
Do Kwon 1 Nisan'da şöyle bir açıklama da bulundu
https://www.kriptopiyasasi.com/terra...ine-ne-olacak/
https://kriptoparahaber.com/aman-dik...hedefi-buymus/
Fudlama girişimi olarak değerlendirdi ve epey tepki aldı. Ayrıca sonrasında 1 nisan şakası yaptığını söylese de herkese sallaması çok saçma ve gereksiz hareketti. 1 hafta öncesinde de DAI ye laf çakıyor.
https://twitter.com/stablekwon/statu...94471873081352
Kendini piyasanın kralı gibiymiş takılması koca piyasanın sonunu getirdi diyebilirim. Kendince piyasayı boğa havasına sokmaya çalıştı ama Luna her Bitcoin alma haberini verdikten sonra piyasa iştahlanmadı ve 48K üstüne atmasına market asıl gücü müsade etmedi. Bu alınan bitcoinler UST teminatı karşılığı verildi. Bu paralar şahsının değil ağı kullanan herkesin malıydı. UST rezervlerini koruma amacı ile alınan Bitcoinler çeşitli vadeli işlemlerde kaybedildiği iddaa ediliyor. Şunu da belirteyim kapitallerden alınan bitcoinlere teminat verilen UST ler Anchor poolarına kitli faiz getirisi sağlanan arzdandı. Yani merkez bankasının ihtiyaç akçesi fonunun verilmesi şeklinde yorumlayabilirsiniz. UST-LUNA dengesi bozulmaya başlayınca UST depeg yaptı ve sert şekilde hareketlere başladı. Gelelim asıl kırılma noktasına... Cardona geliştiricisi Charles Hoskinson LUNA-UST olayı ile ilgili paylaştığı bilgiler işi gün yüzüne çıkardı.
"Gemini’den 100.000 Bitcoin ödünç aldığını iddia eden Anna adlı bir kişi tarafından Hoskinson’a gönderilen bir mesaja göre, plan kripto yatırım yönetimi firmaları Blackrock ve Citadel’i içeriyordu. Bu firmaların toplam tutarı aldıktan sonra 25.000 Bitcoin’i UST’ye çevirmeleri gerekiyordu.
Daha sonra UST için büyük miktarda BTC satmak istediklerini söyleyerek Do Kwon ile iletişime geçtiler. Çok sayıda BTC’yi indirimli bir fiyata satmayı teklif ettikleri iddia edildi ve ikincisi kabul etti. Ne yazık ki, bu UST’nin likiditesinin azalmasına neden oldu.
Bu olduğunda, Blackrock ve Citadel’in iddiaya göre tüm bitcoinleri ve UST’yi terk ettiği, büyük bir kaymaya neden olduğu ve her iki varlığın da tasfiyeye zorlandığı iddia edildi.
“Blackrock ve Citadel artık krediyi geri ödemek ve aradaki farkı cebe indirmek için BTC’yi ucuza geri alabilir. Bu arada, milyarlarca long ve Bitcoin VaR silindi.” mesaj okur.
Öte yandan Do Kwon, şimdi UST’nin pegging kurtarma planının ayrıntıları hakkında konuştu. Bir dizi tweet’te “temel havuzu 50M’den 100M SDR’ye yükseltmeyi ve PoolRecoveryBlock”u 36’dan 18’e düşürmeyi önerdi. Sonuç olarak, darphane kapasitesi 293 milyon dolardan “1200 milyon dolara” çıkacak.
Kwon ayrıca bu fikirle de-pegging’in olası nedeni hakkında fikrini verdi. Stabilcoin’in fiyat istikrar mekanizmasının UST’nin toplam arzının %10’unu emdiğini ve aynı anda büyük miktarlarda stabilcoin almanın maliyetinin “zincir içi takas yayılmasını %40’a uzattığını” iddia ediyor."
Bakın bu bir iddaa ama kaynağı sağlam ve olası bir durum. Bu yapılmış en büyük hata olarak kabul ediyorum. Blackrock ismini bilmeyenler araştırırsa ne demek istediğimi anlayacaklar. Yapılan bu hamle artık işi kontrolden çıkardı. UST depeg dumpları ve toparlanmama evresi başladı.
Süreçte yapılan hata zincirlerini özetleyen 9 Mayısta yazılmış flood:
-- Curve UST havuzlarından önce 150 sonra 100 milyon dolarlık çekimler oldu.
- İlk çekim işleminden hemen sonra 85 milyon dolarlık UST satıldı.
- Binance da ve merkeziyetsiz borsalarda ETH karşılığı yüklü miktarda UST satıldı, neredeyse 300 milyon dolar.
- UST değeri düşünce bazı adreslerden yüklü alımlar oldu (satış ve alışlar arasında zamanlama ve işlemlerin belirli adreslerde yoğunlaşması insider durumunu gündeme getirdi), sadece bir tartışma,
- Curve UST havuzlarından yüklü çekim yapan Terra geliştiricisi Terraform Labs, gelecek hafta 4 farklı havuza yatırmak için çekim işlemi yaptık dedi.
- Satış dalgasıyla Anchor üzerinde toplam UST deposit miktarı 3 milyar dolardan fazla düştü.
- Tüm bu süreçte UST pegi 0.94 seviyelerine kadar düştü, yapılan açıklamalarla 0.98 seviyelerine kadar çıktı.
- Algoritmik stabil kripto para UST’nin değeri LUNA’ya önemli ölçüde bağlı,
- Sistem algoritmik olarak LUNA ve UST arasındaki arbitraj fırsatlarına dayalı teşviklerle oluşan arz ve talebin UST’yi 1 USD’de endekslemesi üzerine çalışıyor.
- Burada peg in tutmaması için LUNA piyasa değeri ve UST piyasa değeri ve LUNA talebinin düşmesi olumsuz market koşulları gibi çok sayıda risk var.
- Bu riskleri elimine etmek için Luna Foundation Guard kuruldu ve UST peg ini korumak için farklı kripto varlıklardan oluşan rezervler oluşturuyor.
- Şu an bu rezervlerde AVAX ve BTC var.
- BTC oranı 3.5 milyar dolara kadar çıkmıştı.
- LUNA daki sert düşüş ve piyasadaki sert düşüşle ve UST tarafında farklı gelişmelerin tetiklediği satış dalgası ile UST peg i ciddi anlamda düştü 0.92 seviyelerine kadar.
- UST peg ini tutturmak için bugün ETH ve sonrasında rezervlerden yüklü BTC satışları geldi.
5) Final
UST stabil coin 1 USD değerine repeg yapılmazsa Terra ağı kapanacaktır. Anlık olarak LUNA 0.129$, UST 0.53$ değerinde. Vakıf fon toplayarak UST repeglemek için çabalıyor. Yani LUNA dan şu an için vazgeçilmiş durumda. LUNA'nın ağa hiç bir katkısı yok an itibariyle içi bomboş bir coindir. Kwon stabil coini yani UST'yi kurtarmaya çalışıyor Şu tweeti siyasi görüşü göz önünü almadan kwonun yaklaşımını anlamınız adına paylaşmak istiyorum:
https://twitter.com/TobbyKitty/statu...42783105761280
Vakıf fon bulamıyor, kapitaller USD enflasyonunun pik yaptığı süreçte kimse çıkarıp kuruş vermez kolay kolay ki markette yerlebir olmuş bir projeden o fonun geri geleceğine inanmıyorlar artık ki düşüşte bunlara fon sağlayanlar gemiyi ilk terk edip gidenler oldu.
Böyle zihniyetler kripto teknolojisinde yer aldığı sürece bunlar hep önümüze çıkacak maalesef. Bakın ne diyor bu arkadaş:
https://twitter.com/EncryptedPedro/s...31474237640706
https://twitter.com/dorukismen/statu...88393853067264
Do kwon en son böyle bir kurtarma paketi tweeti atmıştı, bu son sözleri oldu...
https://twitter.com/stablekwon/statu...GxpnDrrr7KfBCQ
Son olarakhttps://www.reddit.com/r/terraluna/ da yazılan mesajları gördüğümde kanım dondu gerçekten insanlar intihar etmek istiyorlar, çok büyük zararlar var. Sadece dün 1,23 Milyar USD'lik pozisyon lik edilmiş, ne kayıp ama. Merkezi borsalar çöktü, emir tahtaları boş geçti majör borsalar likitide sağlayamadı. Dün açtığım Bybit işleminde 2 kez stop-loss emrimi teğet geçti. Bazı borsalarda ADL den pozisyonlar kapatıldı. Bugün itibariyle yanlış bilmiyorsam Bybit, Huobi, Gate borsaları vadeli işlemleri kapadı. Bunlar sadece enkazda ulaşılabilen noktalar. Enkaz çok daha büyük ve uzun sürede toplanamayacak gibi. Terra ağında kitli diğer Majör coinler mevcut. 180 Milyon USD değerinde dün ETH varmış sanırım. Ayrıca AVAX-LUNA işbirliğiyle karşılıklı alımlar oldu. Karşılıklı bu arzlarda satılınca başka coinler etkilenmeye devam edecek. Ve en dehşet verici şey ise dün ağda 200 milyon usd değerinde UST ya da LUNA kaldığını dinledim bir videoda. O paraya sahip bir istismarcı ağı dakikada çökertir borsalarda listeliyken ve işlemler hala açıkken ağı kapatabilirdi. Bu da borsaların acımasızca kararlarına sebep olabilirdi ve çok çok daha acı senaryolarla yüzleşebilirdik...
Süreci detaylıca anlatmak adına önemli olduğunu düşündüğüm bilgileri derleyip kendimce kronolojik sıraya koyarak yazıya döktüm. Yazıların hepsi farklı kaynaklardan alıntıdır. Başta da belirttiğim gibi kendi üslubumla olayın ne denli büyük bir etkisi olduğunu ifade etmeye çalıştım. Bazı noktalarda öfkeme, duygularıma kapıldığım için yazım ve imla hataları yapmış olabilirim. Bunlar için de ayrıca özrümü iletiyorum. Yaşanan bu durum için hepimize geçmiş olsun diyorim ki kolay kolay geçmeyeceğini bile bile söylürum. Hiç bir şey için acele etmeyin, ucuz diyip lütfen ticari kaygılarınıza kapılmayın. Marketin olgunlaşmasını, oturmasını görmeden doğru strateji belirlemek gerçekten çok zor.
Sevgiler.
EK-1 - 13.05.2022
İddiaya göre Do Kwon çoktan kaçmış bile...
