Coğrafi keşiflerle alakalı önceki konumuza ulaşmak için:
Atlantik Köle Ticareti
Macellan
Fernão de Magalhães, yani Macellan, tarihin en büyük denizcilerinden biri olarak kabul edilir. 1480 civarında Portekiz’de doğan Macellan, 1519-1522 yılları arasında gerçekleşen ve dünyanın çevresini dolaşan ilk seferi yöneterek adını tarihe altın harflerle yazdırdı. Bu yolculuk, Keşifler Çağı’nın en önemli olaylarından biri olarak kabul edilir ve insanlığın dünya hakkındaki anlayışını kökten değiştirmiştir.
Keşifler Çağı
Keşifler Çağı (15. ve 17. yüzyıllar arası), Avrupa’nın coğrafi, bilimsel ve ticari ufkunu genişleten bir dönemdir. Bu dönemde, Portekiz ve İspanya gibi denizci devletler, yeni ticaret yolları bulmak, baharat, altın ve diğer değerli kaynaklara ulaşmak için okyanuslara açıldı. Bu çağın temel itici güçleri şunlardı:
- Ticaret ve Baharat Yolu: Avrupa, Asya’dan gelen baharat, ipek ve değerli mallar için yeni yollar arıyordu. Osmanlı İmparatorluğu’nun doğu ticaret yollarını kontrol etmesi, Avrupalıları deniz yollarına yöneltti.
- Teknolojik Gelişmeler: Karavel tipi gemiler, pusula, usturlap gibi navigasyon araçları denizciliği geliştirdi.
- Din ve Emperyalizm: Hıristiyanlığı yayma arzusu ve yeni topraklar fethetme isteği, keşifleri teşvik etti.
- Merak ve Bilim: Rönesans’ın etkisiyle, dünya hakkında daha fazla bilgi edinme arzusu arttı.
Macellan’ın Yolculuğu
Macellan, Portekiz kraliyetine hizmet etmiş, ancak İspanya Kralı I. Charles’ın (V. Karl) himayesinde dünyayı dolaşma fikrini hayata geçirmiştir. Amacı, doğuya (Baharat Adaları’na) batıdan bir rota çizerek ulaşmaktı. Bu, hem ticari hem de siyasi açıdan devrim niteliğindeydi.
Yolculuğun Başlangıcı (1519)
Macellan, 10 Ağustos 1519’da Sevilla’dan 5 gemi (Trinidad, San Antonio, Concepcion, Victoria ve Santiago) ve yaklaşık 270 mürettebatla yola çıktı. Hedef, Güney Amerika’nın güney ucunda bir geçit bulup Pasifik Okyanusu’na ulaşmaktı.
Zorluklar ve Keşifler
- Güney Amerika ve Macellan Boğazı: Macellan, Güney Amerika’nın güneyinde, 1520’de kendi adıyla anılan Macellan Boğazı’nı keşfetti. Bu dar ve tehlikeli geçit, Atlantik ile Pasifik’i birbirine bağlayan kritik bir rotaydı.
- Pasifik Okyanusu: Pasifik’e ulaştığında, okyanusun büyüklüğü karşısında şaşkına döndü. Mürettebat, açlık, susuzluk ve iskorbüt gibi zorluklarla karşılaştı. Macellan, bu okyanusa sakinliği nedeniyle “Pacific” (sakin) adını verdi.
- Filipinler ve Macellan’ın Ölümü: 1521’de Filipinler’e ulaşan Macellan, yerel kabilelerle ilişki kurmaya çalıştı. Ancak Mactan Savaşı’nda, 27 Nisan 1521’de bir kabile reisi olan Lapu-Lapu ile çatışmada öldürüldü.
Macellan’ın ölümüyle sefer, Juan Sebastián Elcano’nun liderliğinde devam etti. Sadece Victoria gemisi, 18 mürettebatla 6 Eylül 1522’de İspanya’ya döndü. Bu, dünyanın çevresini dolaşan ilk sefer olarak tarihe geçti.
Yolculuğun Önemi
- Coğrafi Bilginin Devrimi: Macellan’ın seferi, dünyanın yuvarlak olduğunu pratikte kanıtladı ve Pasifik Okyanusu’nun gerçek boyutlarını ortaya koydu.
- Ticaret ve Kolonyalizm: Yeni deniz yolları, İspanya ve Portekiz’in küresel ticaret ve sömürgecilik yarışında avantaj sağlamasını mümkün kıldı.
- İnsan Dayanıklılığı: Yolculuk, insan iradesinin ve dayanıklılığının sınırlarını zorlayan bir destan oldu.